Ажлын байр нэмэгдүүлэх ёстой мөнгөөр сонгууль хийчихсэн юм биш биз?

Ажлын байр нэмэгдүүлэх ёстой мөнгөөр сонгууль хийчихсэн юм биш биз?

Засгийн газар 27 тусгай сантай. Үүний 13-ыг хуулиар зохицуулдаг бол хуулиар тодорхой зохицуулаагүй, “...сан” гэсэн ганцхан өгүүлбэр Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хуульд оруулаад, бий болгочихсон 14 сан бий. Хаанаас орлогоо бүрдүүлэх, юунд хэрхэн зарцуулахыг хуулиар тодорхой зааж өгсөн сангийн 1 нь Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан (ХЭДС).  

Энэ сан өнгөрсөн жил 61 тэрбум 887 сая төгрөг зарцуулжээ. Ийм их мөнгөөр монголчуудыг ажилтай, мэргэжилтэй болгосон болж таарав. Ажиллах хүчин бэлтгэхэд зарцуулсан мөнгөө харвал өдийд бид гадаадаас ажиллах хүч оруулж ирэх тухай ярьж суух учиргүй. Гэтэл 2024 оны эхний хагаст манай улс гадаадын 15.600 иргэнийг ажиллуулсан байна. ХЭДС-гийн мөнгө хаашаа урсаад байгаа болоод, манай улс ажиллах хүчний хомсдолд орчхов.

ХЭДС бол Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын мэдэлд байдаг. Энэ сангийн төсвийг Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий (ХХҮЕГ) газар төвлөрүүлэн зарцуулдаг. Тус сан 2023 онд 9 тэрбум 957 сая төгрөг төсөвлөж, 81 тэрбум 320 сая төгрөг зарцуулан, төсвөө 9 дахин хэтрүүлжээ. Тэгвэл 2024 онд 61 тэрбум 887 сая төгрөг зарцуулаад байна. Үүнээс өмнөх жилүүдийн мөнгөний тоог харвал цочмоор их тоо гарна. Энэ мөнгөний үр дүн хаана байна вэ?

Үр дүн гарсан бол өдийд Засгийн газар, аж ахуйн нэгжүүд гадаадаас ажиллах хүч авах гээд хуулиа өөрчилж байхгүй байх байлаа. Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын сургалт, үнэлгээ, судалгааны инститүтийн судалгаагаар 2023 онд манай аж ахуйн нэгжүүдийн 26% нь дотоодын хөдөлмөрийн зах зээлээс ажиллах хүч олж чадаагүй аж. Энэ онд 1 сая 420 мянган ажилчин хэрэгтэй гэнэ. ХЭДС, ХХҮЕГ ажиллах хүчний хомсдолоос гарахад ямар ч нэмэр болсонгүй.  

ХХҮЕГ-ын даргын тушаалаар 2024.04.10-нд ХЭДС-гийн 2024 оны төсвөөс эмэгтэйчүүд, ахмадууд, залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн судалгаа, нөлөөллийн ажил зохион байгуулах, туршилтын төсөл хэрэгжүүлэх төсвийн хуваарь баталжээ. Үүгээр 7 аймаг, 7 дүүргийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэс эмэгтэйчүүд, ахмадууд, залуучуудын хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн судалгаа хийж, нөлөөллийн ажил зохион байгуулан, туршилтын төсөл хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээжээ. Архангай, Булган, Говь-Алтай, Дундговь, Сүхбаатар, Увс, Хөвсгөл аймаг, нийслэлийн Баянгол, Баянзүрх, Налайх, Сонгинохайрхан, Сүхбаатар, Хан-Уул, Чингэлтэй дүүргийн эмэгтэйчүүд, залуус, ахмадуудын хөдөлмөрийг дэмжихэд анхаарч, бусад аймаг дүүргийнхнийг энэ үйл ажиллагаанд хамруулсангүй. Ингэхдээ эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэхэд 20 сая, ахмадуудад 20 сая, залуучуудад 20 сая зэргээр нийт 60 сая төгрөг хуваарилжээ. Аймаг, дүүрэг бүрт 60 сая, нийт 840 сая төгрөгөөр эмэгтэйчүүд, ахмадууд, залуучуудыг ажилтай, орлоготой болгосон гэсэн үг.  

Тэдэнд чиглэсэн үйл ажиллагааг Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөл шийдвэрлэдэг. Энэ зөвлөлөөс тодорхойлсон хөтөлбөр, төслийг ХХҮЕГ хэрэгжүүлдэг. Хөдөлмөр эрхэлтийг дэмжих чиглэлээр 2024 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг Х.Булгантуяа даргатай Хөдөлмөр эрхлэлтийн үндэсний зөвлөл 2024.02.23-нд шинэчлэн баталж, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг 01 тоот тогтоолын 1-р хавсралтаар баталжээ. Үүнд тухайн үеийн Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Х.Булгантуяа тус зөвлөлийг тэргүүлдгийн хувьд гарын үсэг зурсан байв. 

Нийслэлийн Хан-Уул дүүргийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний хэлтэс 2024.06.12-нд “Хөдөлмөрийн харилцааны хөтөлбөр хэрэгжүүлэх цогц сургалт 50%” хэмээн МҮХАҮТ руу 9 сая 910 мянган төгрөг шилжүүлжээ. Үүнээс 2 хоногийн дараа 2024.06.14-нд 2 удаа тус бүр 9.9 сая төгрөгийн гүйлгээ хийсэн байв. УИХ-ын сонгуулийн өмнөхөн гэсэн үг. Ажиллах хүчин бий болгох ёстой мөнгөөр сонгууль хийчихсэн юм биш биз гэсэн асуулт үүнээс гарч ирнэ.

Энэ мөнгийг юунд зарцуулсан талаар ХХҮЕГ-ын дарга З.Энхболдоос тодруулахад “Манай байгууллага маш олон чиглэлээр сургалт явуулдаг. Төсөл хэрэгжүүлэх, үйл ажиллагаагаа өргөтгөх гэх мэт хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих чиглэлийн арга хэмжээг ХЭДС-гаас санхүүжүүлдэг. 2024 оны төсвөөс зарцуулаагүй үлдсэн мөнгө ч бий. МҮХАҮТ руу шилжүүлсэн мөнгө бол сургалтын дэмжлэг байсан. Тус танхим 2024 онд 10 мянган хүнд сургалт хийсэн. Тэр сургалт нь өндөр төлбөртэй. Уг сургалтад хамрагдсан зорилтот бүлгийн иргэдийг сургах дэмжлэг болгож, шилжүүлсэн” гэж тайлбарлалаа.

Гэтэл МҮХАҮТ уг сургалтаа үнэ төлбөргүй хийж байгаагаа тухайн үед орон даяар зарласан юм. Сургалт гэх гарт баригдахгүй, нүдэнд харагдахгүй, үр дүнг нь тооцоход хэцүү зүйлээр халхавчлан, төсвийн мөнгийг замбараагүй зарцуулж болохгүй.

С.Сэлэнгэ

“Хар сарнай” хамтлагийн тугийг Эверестийн оргилд мандууллаа

4 цаг 52 мин

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

5 цаг 46 мин

Өмнөд Солонгост шинэ үеийн "шингэн" робот бүтээжээ

23 цаг 44 мин

"Дэлхийн уран гулгалтын одод Монголд" Уран гулгалтын шоу тоглолт

Өчигдөр 12 цаг 34 мин

УИХ дахь Ардчилсан намын бүлэг өнөөдөр

Уржигдар 15 цаг 42 мин

ХҮН хүч хавсрав

Уржигдар 15 цаг 42 мин

Хотын даргаа хотын соёлд сургамаар байна

Уржигдар 15 цаг 20 мин

Улсын аварга О.Хангай бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна

Уржигдар 14 цаг 21 мин

Шинэ Монголын баячууд, өв залгамжлагчид “Minister tower”-т тухалж байна

Уржигдар 12 цаг 21 мин

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

Уржигдар 09 цаг 26 мин

Нүхтийн амны 10 га газар орон сууцны хороолол болсон түүх буюу Ж.Бат-Эрдэнэ гишүүний газрын нууц наймаа

Уржигдар 08 цаг 00 мин

Эр хүн олзонд дуртай ч эх орноо худалдаж болохгүй ээ, Ж.Батзандан!

2025-04-18

Дуучин Г.Энхцэцэг уран бүтээлийн тоглолтоо хийнэ

2025-04-18

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

2025-04-18

Төрийн өмчит “Эрчист Монгол” нэгдэл 44 охин компанийнхаа орлогын 1 хувиар санхүүжнэ

2025-04-18

Итгэл найдвар энэ танхимд үлдлээ

2025-04-17

Уурссан ард түмэн удахгүй өлсөөд унавал босоод ирнэ гэдгийг эртхэн сэхээрч анхаараасай

2025-04-17

УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан: Монгол Улс Төв Азийн бүс нутагт “Эмэгтэй бизнес эрхлэгчдийн санхүүгийн код” хөтөлбөрт нэгдсэн анхдагч орнуудын нэг

2025-04-16

 Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

2025-04-16

Х.Нямбаатар: Хотын төвөөс нэг км зайд хоёрдогч түүхий эд авч, машины тос, масло солиод байх нь зохимжгүй

2025-04-15

Итгэл найдвар энэ танхимд үлдлээ

2025-04-17

Шинэ Монголын баячууд, өв залгамжлагчид “Minister tower”-т тухалж байна

Уржигдар 12 цаг 21 мин

Төрийн өмчит “Эрчист Монгол” нэгдэл 44 охин компанийнхаа орлогын 1 хувиар санхүүжнэ

2025-04-18

Уурссан ард түмэн удахгүй өлсөөд унавал босоод ирнэ гэдгийг эртхэн сэхээрч анхаараасай

2025-04-17

Нүхтийн амны 10 га газар орон сууцны хороолол болсон түүх буюу Ж.Бат-Эрдэнэ гишүүний газрын нууц наймаа

Уржигдар 08 цаг 00 мин

Эр хүн олзонд дуртай ч эх орноо худалдаж болохгүй ээ, Ж.Батзандан!

2025-04-18

Дуучин Г.Энхцэцэг уран бүтээлийн тоглолтоо хийнэ

2025-04-18

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

2025-04-18

ХҮН хүч хавсрав

Уржигдар 15 цаг 42 мин

Хотын даргаа хотын соёлд сургамаар байна

Уржигдар 15 цаг 20 мин

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

Уржигдар 09 цаг 26 мин

Улсын аварга О.Хангай бөхчүүдийн чансааг тэргүүлж байна

Уржигдар 14 цаг 21 мин

Өмнөд Солонгост шинэ үеийн "шингэн" робот бүтээжээ

23 цаг 44 мин

УИХ дахь Ардчилсан намын бүлэг өнөөдөр

Уржигдар 15 цаг 42 мин

"Дэлхийн уран гулгалтын одод Монголд" Уран гулгалтын шоу тоглолт

Өчигдөр 12 цаг 34 мин

“Хар сарнай” хамтлагийн тугийг Эверестийн оргилд мандууллаа

4 цаг 52 мин

Өнөөдөр болох үйл явдлын тойм

5 цаг 46 мин

Сурталчилгаа