БНХАУ хэзээд хөгжиж буй орны найдвартай түнш хэвээр байх болно
Саяхан болсон НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 80-р чуулганы үеэр Хятад улсын Ерөнхий сайд Ли Чян хэлэхдээ, Хятад улс хариуцлагатай хөгжиж буй томоохон орны хувьд ДХБ-ын өнөөгийн болон ирээдүйн хэлэлцээнд шинэ онцгой болон ялгавартай зохицуулалт эдлэхийг эрэлхийлэхгүй гэж зарласан. Энэ талаар БНХАУ-аас Монгол Улсад суугаа ЭСЯ-ны Эдийн засаг, худалдаа хариуцсан зөвлөх Лю Жинжи-ийн ярилцлагыг хүргэж байна.
-Юуны өмнө НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн чуулганд Хятад улсын Ерөнхий сайд Ли Чян-ийн хэлсэн мэдэгдлийн талаар товч тайлбарлаж өгнө үү?
-Хятад улс 2001 онд хөгжиж буй гишүүн орны хувиар ДХБ-д элссэнээс хойш олон талт худалдааны хэлэлцээнд идэвхтэй оролцож, өөрийн хөгжлийн түвшин, чадавхид тулгуурлан тусгай болон ялгавартай зохицуулалтыг бие даан, ажил хэрэгч байдлаар зохицуулж, ДХБ-ын хэд хэдэн үр дүнд хүрч, дэлхийн худалдааг либералчлах, хөнгөвчлөхийг ахиулж, чухал хувь нэмэр оруулж ирсэн байдаг. "Тусгай болон ялгавартай зохицуулалт эдлэх" нь үнэндээ ДХБ-ын олон талт худалдааны тогтолцооны үндсэн зарчмуудын нэг бөгөөд хөгжиж буй гишүүн орнуудыг дэлхийн худалдааны системд илүү сайн нэгтгэхэд нь туслах зорилготой ба эдгээр зохицуулалтыг эдлэх нь Хятад улсад байх ёстой институцийн эрх мэдэл. Гэвч хариуцлагатай том орны хувьд Хятад улс зохицуулалт эдэлхээс олон удаа сайн дураараа татгалзсан. Сүүлийн жилүүдэд Хятад улс олон талт худалдааны хэлэлцээнд идэвхтэй оролцож, үйлчилгээний худалдааны дотоодын зохицуулалт, шинэ титэм вакцины оюуны өмчөөс чөлөөлөх зэрэг ДХБ-ын хэлэлцээнд тусгай болон ялгавартай зохицуулалтыг эрэлхийлэхгүй гэдгээ мэдэгдэж, олон тооны хэлэлцээрт чухал хувь нэмэр оруулсан байдаг.
Одоогийн байдлаар татвар ногдуулах, “хана босгож хаалт барих”зэрэг нэг талын болон хамгаалах арга хэмжээнүүд нэмэгдэж байгаа нь дэлхийн эдийн засаг худалдааны дэг журам, олон талт худалдааны тогтолцоог ноцтой сүйтгэж, дэлхийн эдийн засагт тулгарч буй тодорхойгүй тогтворгүй байдал нэмэгдсээр байна. Ийм нөхцөл байдалд, Хятад улс ДХБ-ын өнөөгийн болон ирээдүйн хэлэлцээнд шинэ онцгой болон ялгавартай зохицуулалт эдлэхийг эрэлхийлэхгүй гэж мэдэгдсэн нь олон талт худалдааны тогтолцоог дэмжих чухал арга хэмжээ бөгөөд дэлхийн хөгжлийн санаачилга, дэлхийн засаглалын санаачилгыг хэрэгжүүлэх чухал арга хэмжээ юм. Мөн ч Хятад улс нь хариуцлагатайгаар хөгжиж буй гишүүн орны хувьд хариуцлагатай байдлаа харуулсан явдал болно.
-Энэ нь БНХАУ-ын гадаад харилцаанд ямар нэгэн өөрчлөлт орохгүй ээ гэсэн үг үү?
-Хятад улс шинэ онцгой болон ялгавартай зохицуулалт эдлэхийг эрэлхийлэхгүй гэсэн мэдэгдэл нь хөгжиж буй орны статусын өөрчлөлтийг илэрхийлэхгүй, хэдийгээр Хятадын эдийн засаг дэлхийд хоёрдугаарт, экспорт дэлхийн нийт бүтээгдэхүүний 14 орчим хувийг эзэлдэг ч гэсэн нэг хүнд ногдох ДНБ нь ердөө 13500 ам.доллар буюу АНУ-ын 1/6 орчим, Европын холбооны 1/3 орчим хувьтай тэнцэж, хүний хөгжлийн индекс дэлхийд 79-р байранд ордог, хөгжиж буй томоохон орнуудтай харьцуулахад бараг адил төвшинд байгаа гэсэн үг. Хятад улс "дэлхийн өмнөд" -ын гишүүн байсаар ирсэн бөгөөд асар олон хөгжиж буй орны талд үргэлж зогсож, хэзээд хөгжиж буй орны найдвартай түнш хэвээр байх болно.
Монгол Улс бол хөгжиж буй орон бөгөөд Хятад Улсын чухал хөрш, түнш юм. Хоёр орон олон улсын болон бүс нутгийн асуудлаар олон нийтлэг үзэл бодолтой байдаг. Бид олон улсын тавцанд бие биенээ дэмжиж, нягт хамтран ажиллаж, жинхэнэ олон талт үзлийг хэрэгжүүлж, дүрэм журамд суурилсан олон талт худалдааны тогтолцоог дэмжих болно. Мөн ДХБ-ын шинэчлэлийн үйл явцад идэвхтэй оролцож, хөгжиж буй гишүүдийн хууль ёсны эрх ашгийг тууштай хамгаалж, хойд болон өмнөд орнууд хоорондын хөгжлийн ялгааг илүү сайн арилгаж, дэлхийн эдийн засгийн засаглалыг сайжруулахад дөхөм үзүүлэн, дэлхийн нээлттэй эдийн засгийг байгуулах болно.
