“БОЛЬШОЙ ТЕАТР”-ЫН ГОЦЛООЧИДТОЙ ХАМТАРСАН “ЖИЗЕЛЬ” БАЛЕТ МОНГОЛЫН ТАЙЗНАА АМИЛНА
Хайр сэтгэлээсээ болоод амиа өгсөн ч эс амирлан хайртай залуугаа хамгаалсаар л байгаа тэр л турьхан бүсгүйн сүнс эргэлдэн бүжих нь юутай гайхалтай бас харуусалтай. Францын нэрт хөгжмийн зохиолч А.Аданы сонгодог бүтээл “Жизель” бүжгэн жүжиг нь өдгөө 184 дэх жилдээ дэлхийн сая сая үзэгчдийн хүртээл болон сонгодог урлагт хайртай хэн бүхний хүсэн хүлээж үздэг хайр дурлалыг чин үнэнээр мэдрүүлсэн гуниг харууслын боловч аз жаргалт түүх билээ.
1841 онд анх тоглогдсон “Жизель” балет Монголын ДБЭТ-ын тайзнаа дэлхийн сонгодог урлагийн сор болсон “Большой театр”-ын балетын тэргүүн гоцлооч Клим Ефимов, Анастасия Сташкевич болон Монголын балетын бүжигчид, уран бүтээлчдийн хамт ирэх тавдугаар сарын 10,11-ны өдрүүдэд 17 цагаас үзэгчдийн хүртээл болох юм.
“Большой театр”-ын гоцлоочдыг уран энэхүү гайхалтай бүжгэн жүжгийг эх орныхоо тайзнаа амилуулахаар ажиллаж байгаа “G-River Ballet Studio” сургуулийн үүсгэн байгуулагч С.Ганбаттай ярилцлаа.
Монголд уригдан ирж байгаа хоёр гоцлоочийн талаар яриагаа эхэлье. Яагаад энэ хоёр гоцлоочийг онцлон урих болов. Магадгүй үүнд тухайн бүжигчдийн чадвар, чансаа нөлөөлсөн болов уу?
Монголын сонгодог урлагийн бүжигчид болон сонгодог урлаг сонирхогчдод зориулсан үйл ажиллагааг жил бүр тогтмол хийдэг. Энэ жил бид ОХУ-ын алдарт “Большой театр”-ын хоёр тэргүүн гоцлоочийг урьж авчирч байна. Яагаад заавал “Большой театр”-аас гоцлоочдыг урих болсон шалтгаан гэвэл “Жизель” бүжгэн жүжгийг хамгийн гоё, уран яруугаар тайзнаа амилуулдаг театруудын нэг. Тиймээс дэлхийд төлөөлөл болсон том театрын гоцлол бүжигчдийг Монголдоо үзэх тэрхүү ховор сайхан боломжийг бүрдүүлэхээр тэдгээр уран бүтээлчдийг эх орондоо урин авчирч буй.
Бүжигчдийг эх орондоо урьж авчрах нь хэр урт хугацааны ажил болсон бэ. Чансаа өндөртэй бүжигчдийн тоглолтын хуваарь бүтэн жилийн өмнө гарчихсан байдаг гэж сонссон?
Бидний энэхүү тоглолтыг зохион байгуулах гол санааг МУГЖ Х.Гэрэлчимэг багш маань гаргаж хамтарч ажилласан. Багшийн минь хүчин зүтгэл маш их орсон. Өмнө нь дэлхийн алдартай гоцлол бүжигчдийг эх орондоо урьж авчрахдаа концерт толилуулдаг байсан бол энэ удаад бүтэн бүжгэн жүжгийг яагаад тоглож болохгүй гэж гэдэг санаагаар бид ажилласан. Учир нь өмнө нь бүжгэн жүжиг толилуулж байсан тохиолдол ховор. Бид алдартай, үнэ цэнтэй гоцлол бүжигчдийг авчирч Монголд сонгодог урлагаар хичээллэж буй хүүхэд, багачууд, залуус, үзэгчдэд эх орондоо үзэх тэр л боломжийг бүрдүүлж өгье гэдэг үүднээс энэ бүхнийг зохион байгуулж байна. Ямарваа нэгэн ажил амаргүй даваа ихтэй. Бид амаргүй гээд шантраад байвал бүх л зүйл боломжгүй. Гэхдээ бид зорьсон том ажлынхаа ард гарах гээд хамт олноороо зүтгээд явж байна.
“Жизель” бол хүмүүсийн хайртай, дурлаж үздэг бүжгэн жүжгүүдийн нэг. Энэ удаагийн бүжгэн жүжигт “Большой театр”-ын хоёр гоцлоочтой ДБЭТ-ын бүжигчид, уран бүтээлчид хамтран ажиллана. Манай бүжигчид болон хоёр гоцлоочийн бэлтгэлийг хэр хангаж байгаа вэ. Энэ хосолсон тоглолтын онцлог нь юу байх бол?
“Жизель” бол дэлхийн сонгодог бүжгийн жүжигчдийн ур чадварыг маш их шаардсан бүжгэн жүжиг юм. Яагаад Монголын балетын бүжигчидтэй хамтарсан бүжгэн жүжгийг толилуулахаар зорьсон шалтгаан нь сүүлийн үеийн Монголын балетын залуу бүжигчдийн ур чадвар маш сайжирсан. Дэлхийн аль ч улсад манай балетын бүжигчдийн чанар чансаа гологдохгүй түвшинд байдаг. Тиймээс тэдгээр залуусын чанар чансааг дэлхийн сонгодгуудтай хоршуулан үзэгчдэд хүргэх. Мөн нөгөө талаар дэлхийн сонгодог урлагийн сор болсон гоцлоочдыг эх орныхоо тайзан дээр бүжиглүүлэн үзэгчдийн хүртэл нүд нээгдэн тэднийг харьцуулж харах боломжийг бас олгоно гэж бодож байна. Нэг авууштай зүйл нь уригдан ирж байгаа хоёр гоцлооч маань “Большой театр”-т “Жизель” бүжгэн жүжигт бүжиглэдэг уран бүтээлчид. Монголд ирэхийн өмнө эх орондоо “Жизель” бүжгэн жүжигт тоглож байгаа болохоор бэлтгэлтэй ирнэ. Бид Монголд бүжигчдийнхээ бэлтгэлд хэдийнээ орчихсон хоёр талаасаа бэлтгэлдээ маш их анхаарч ажиллаж байгаа. Энэхүү бүжгэн жүжгийг эх орныхоо тайзнаа амилуулахад хамтран ажиллаж байгаа Дуурь, бүжгийн эрдмийн театрын удирдлага, хамт олонд талархлаа илэрхийлье.
“Большой театр” сонгодог урлагийг дэлхийн тавцанд төлөөлдөг. Сонгодог урлагийг “Большой театр”-ын хөгжилгүйгээр төсөөлөхийн аргагүй. Тэнд тоглолт үзнэ гэдэг бол тийм ч амар зүйл биш. Тоглолтын тасалбар тэр бүр олдохгүй, өндөр үнэтэй байдаг шүү дээ. Тэр ч утгаараа “Большой театр”-ын өндөр үнэтэй бүжгэн жүжгийг эх орондоо үзэхэд сонгодог урлагт дуртай, хайртай хэн бүхэнд ямар боломжийг олгож байгаа вэ?
Дэлхийн алдартай театруудын тоглолтыг аялж очин үзэхэд хүртэл амар байдаггүй. Чанар чансаатай тоглолтуудын тасалбар нь бүтэн жилийн өмнөөс өндөр үнээр борлуулагдаад дуусдаг гэх мэт. Энэ бүжгэн жүжгийг эх орондоо толилуулахдаа бид үүнээс ашиг харах гэхээсээ илүүтэй үзэгчдэдээ гоё сайхан зүйлийг үзүүлэхийг зорьсон. Бид ашиг олохоосоо илүүтэй сонгодог урлагт хайртай хэн бүхэнд ховор сайхан боломжийг олгож байгаадаа сэтгэл өндөр ажиллаж байна. Аливаа нэг ажлыг хийхэд хэцүүгүй зүйлгүй, санхүүгийн асуудал хэд дахин том боловч бид сонгодог урлагийн чансаатай гоцлоочидтой олон улсын гэрээ байгуулан эх орондоо урин авчирч буйдаа сэтгэл өөдрөг байна.
Хэдийгээр дэлхийн сонгодог урлагийн сор болсон уран бүтээлчдийн тоглолтын тасалбар маш үнэтэй байдаг ч бид эх орондоо энэхүү бүжгэн жүжгийг тольдох тэр л боломжуудыг хангаж өгч байгаадаа маш их баяртай байна.
Ярилцсан: М.Энхсайхан
