Тахиа гурвантаа донгодов! Хэн урвахыг харах мөч ирлээ
-Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ өнөөдөр ямар сонголт хийх вэ-
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн мэдэгдлийг хүлээж байна. Түүнд яг одоо ямар сонголт байна вэ? Эсвэл сонголтгүй юу?
МАН-ын Бага хурлаас түүнийг Ерөнхий сайдын албан тушаалаа өг, Намын даргын үүрэгт ажлаас огцор гээгүй. Хамтарсан Засгийн газраас Ардчилсан намаа гаргачихаад цаашаа яв гэсэн шаардлага л тавьсан. Намын бага хурлын энэ шийдвэрийг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ гурав хоног бодлоо. Эх сурвалжийн мэдээлснээр тэрбээр өнгөрсөн баасан гаригт буюу Бага хурлын шийдвэрийг танилцуулсны маргааш Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхтэй уулзсан бололтой. Уулзалтад УИХ-ын хоёр дэд дарга Л.Мөнхбаатар, Х.Булгантуяа нар хамт байлцсан гэх мэдээлэл ч байна.
Үндэсний эв нэгдлийн билэг тэмдэг, Ерөнхийлөгч маань хамтарсан Засгийн газрыг хагалах зөвлөгөө өгөөгүй нь ойлгомжтой. Харин зөвлөлдөж, зөвшилцсөн асуудлыг нь Л.Оюун-Эрдэнэ зөвшөөрсөн эсэх нь нууц. Өөрөөр хэлбэл, ҮАБЗ-ийн хоёр гишүүний яриаг энд дэлгэх эрх хуулиар хаалттай.
Тэгэхээр Л.Оюун-Эрдэнэ гэдэг улстөрч гурав хоногийн турш, Ерөнхий сайдын хувиар, МАН-ын даргын хувиар, иргэн Л.Оюун-Эрдэнийн хувиар бодож үзээд ямар шийдвэр гаргаснаа маргааш задална. Өөрөөр хэлбэл тулгарсан нөхцөл байдалд, өгөгдсөн хувилбаруудаас сонголтоо хийнэ. Түүнд гурван сонголт байгаа юм. Эхний сонголт: Ардчилсан намыг “хаяж”, дангаараа МАН-ын Засгийн газрыг байгуулан, хэд хоног ч атугай Ерөнхий сайд хэвээрээ байх. Энэ сонголт ч гэх үү тулгалтыг Л.Оюун-Эрдэнэ хэрхэвч хүлээн зөвшөөрөхгүй нь тодорхой.
Учир нь тэр бол УИХ-ын 2024 оны сонгуульд жагсаалтаар бус нэр дэвшиж өрсөлдөөд, ялалт байгуулсан намын даргын хувиар нүүр бардам өөрийнхөө буюу Л.Оюун-Эрдэнийн гэх овогтой Засгийн газрыг байгуулсан. Дангаараа байгуулж улсдаа биш гэхэд нам дотроо хаан суух боломж байсаар байтал Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг хэрэгжүүлж, үүд хаалгаа нээж ажиллая, улс орны хөгжлийн томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг хамтдаа хэрэгжүүлье гэсэндээ бусад намд саналаа тавьж хамтарсан. Энэ бол реалити шоу биш. Хамтарсан Засгийн газрын гэрээний цаана улс орны хөгжлийн хөтөлбөр, тэдгээртэй холбоотой төсөл хөтөлбөрүүд, хөрөнгө оруулалт, гадаадын улс орнуудтай харилцах дипломат арга хэрэгслүүд байдаг. Үүнийг гэнэт эсвэл гадаа жагсаад задалчихдаг зүйл биш л дээ. Гэвч ард түмний нэрийг барьсан хэсэг бүлэг хүмүүс ийм тулгалтыг захилж, тэр нь хэрэгжиж байгаа бол хариулт нь ойлгомжтой. Хамтарсан Засгийн газрын тэргүүн өөрөө энх тунх үлдэхийн тулд хамтрагчаа няслахыг тэр хүлээн зөвшөөрөхгүй. Хэрэв хүлээн зөвшөөрчихвөл “Цаашид миний Засгийн газраар та нар тоглож болно. Гэхдээ би л хэвээрээ үлдвэл…” гэсэнтэй адил тэнэг хэрэг. Ерөөсөө ингэж л уншигдаж байгаа юм.
Хоёр дахь сонголт нь: Ерөнхий сайдын үүрэгт ажлаас чөлөөлөгдөхийг хүсэж байна гэж уншаад УИХ-ын гишүүн болох. Энэ бол жагсагчид болон лоббичдын хүсэл мөрөөдөл мөн боловч Л.Оюун-Эрдэнийн танхимын сайд нар, төрд өнөөдөр ажиллаж буй бүх шатны албан хаагчид, хувийн хэвшлийнхэн, саяхан томоохон төсөл хэрэгжүүлэхээр гэрээ хийсэн хамтран хэрэгжүүлэх, хөрөнгө оруулах талуудын хувьд гоомой шийдвэр гэж хэлж болно. Ямар нэгэн батлагдаж нотлогдоогүй сүйн бөгж, хөрөнгө мөнгөөр дулдуйдсан улс төрийн гэхэд хэцүүхэн жагсаал, элдэв явуулгын үр дүнд төрийн ажил ингэж нураад, гацаад байх нь төрт ёс, итгэл үнэмшил, ноён нуруу талаасаа байх ёсгүй үзэгдэл юм. Үүнийг бол үзэгдэл л гэж нэрлэнэ. Үндэслэл байхгүй юм чинь! Сүйн бөгж огцрох үндэслэл үү? Түүнээс бусад зураг хөргийг хууль, хяналтын байгууллага Л.Оюун-Эрдэнэ болон түүний хүү хэн нэгэнд бэлэглэсэн гэдгийг нотлоогүй юм чинь яаж “яллах” юм бэ? Үндэслэлгүйгээр огцруулах юм бол ямар юмных нь Үндсэн хууль дээдэлсэн, Үндсэн хуульдаа нэмэлт, өөрчлөлт хийсэн парламент байх вэ? Ардчилсан намын зүгээс хамтран ажиллах гэрээгээ яаж зөрчсөнийг хэн, юугаар нотлох юм бэ? Бас л үндэслэлгүй, баримт нотолгоогүй. Бага хурал ч нотолгоо гаргаж ирээгүй. “Тушааж” шийдсэн!
Гурав дахь сонголт нь: Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайдын тэргүүлсэн Хамтарсан Засгийн газарт итгэл хүлээлгэхийг УИХ-аас хүсэж, цаашид үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх боломж олж аваад ажиллах. Монгол Улсын хөгжил чухал, “Би эх оронч” гэж өөрсдийгөө үзэж жагсаад байгаа л бол Засгийн газрын тэргүүнийг “Бөгжний эзэн”-ээр гүтгэж тодруулчихаад, маргаашаа, нөгөөдрөө бодохгүй гэр гэртээ гэдсээ илээд утсаа маажаад хэвтэх хүмүүст боломж олгох ёсгүй. Тэд зүгээр л “даалгавар биелүүлж” тоглож ашиг олж сурсан хүмүүс. Цаашид юу болох нь тэдэнд хамаагүй.
Тэгэхээр УИХ улс төрийн тогтвортой байдлыг хангаж, хөгжлийн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх замыг сонгох уу. Эсвэл байн байн Засгийн газрыг сольж, Ерөнхий сайд болон сайд нарыг томилон цаг алдаж, ашиг хонжоо олох, гадны хөрөнгө оруулагчдад “Монголын улс төрийн нөхцөл тогтворгүй байгаа шүү” гэдгийг яаралтай харуулж, хөгжлийн төсөл хөтөлбөрүүдийг аль болох гацаах, төрийн албан хаагчдад төрд бус фракцид үнэнч байхыг анхааруулах нь чухал уу гэдгээ өнөөдөр сонгоно.
УИХ-аар л хэлэлцүүлэх нь хамгийн зөв гэдэг дээр Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд нар санал нэгдсэн нь өөрсдийн санаачилж боловсруулан, УИХ-аар шинэчлэн батлуулсан Үндсэн хуулиа дээдэлснийх. УИХ-ын шийдвэр бол хууль. Тиймээс Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн хэнд ч үзүүлээгүй хэлэх үгээс түүний Засгийн газрын хувь заяа шийдэгдэх нь. Гэхдээ түүний хэлэх үг бол өчиг биш сонголт юм шүү.
УИХ-ын гишүүд чуулганы нэгдсэн танхимаас гараад камерийн өмнө ямар хариулт хэлэх вэ гэдгээ бодож сонголт хийх үү? Төрийн эрх барьж байгаа дээд байгууллага гэдгээ мэдэрч, улс орны хувь заяаг бодож сонголт хийнэ гэдэг тун учиртай, хариуцлагатай алхам. Гар утасны араас “зодох” эрсдэл, хэсэг бүлэг хүмүүсийн санхүүжүүлсэн мянган хүн хашгираад Засгийн газрыг огцруулаад байх ”уламжлал”-ын алийг нь үлдээхийг харцгаая.
Нийтлэлч У.Оргилмаа
